Diagnostyka neuroboreliozy

Co to jest neuroborelioza?

Neuroborelioza jest szczególną postacią boreliozy, w przebiegu której dochodzi do zakażenia ośrodkowego lub/i obwodowego układu nerwowego. W zależności od lokalizacji procesu zapalnego objawy neuroboreliozy obejmują:

  • bóle korzonkowe, które zgłasza 70% pacjentów z neuroboreliozą
  • porażenia nerwów czaszkowych (12%), bóle głowy (10%), bóle mięśniowe (7%), gorączkę (5%) – w rzadkich przypadkach neuroboreliozy mogą to być pierwsze objawy
  • postępujące zaburzenia chodu, zespół psychoorganiczny, udar – u niewielkiej grupy pacjentów

Objawy neurologiczne pojawiają się u około 10–20% nieleczonych pacjentów przechodzących boreliozę.

Przeciwciała anty-Borrelia IgG lub IgM

Neuroborelioza może pojawić się w dowolnym momencie rozwoju choroby z Lyme (zobacz także: diagnozowanie boreliozy), co skutkuje pojawieniem się przeciwciał anty-Borrelia w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR) w wyniku tzw. wewnątrzoponowej syntezy. Diagnostyka i rozpoznanie neuroboreliozy są zatem bardziej skomplikowane i wymagają hospitalizacji. Od pacjenta pobiera się próbki płynu mózgowo-rdzeniowego i surowicy. Ważne, aby obie próbki pobrane były tego samego dnia (najlepiej w przeciągu 1 godziny).

Wiele osób zastanawia się, jakie badania powinno się wykonać, jeśli obserwowane u chorego objawy dotyczą układu nerwowego. Czy to może być borelioza? IgG to klasa przeciwciał, która jest najczęściej syntetyzowana wewnątrzoponowo w przebiegu neuroboreliozy. W kryteriach rozpoznania neuroboreliozy zaleca się oznaczenia współczynnika PMR/surowica, którego odpowiednio wysoka wartość wskazuje na wewnątrzoponową syntezę przeciwciał IgG (rzadziej IgM).

Po pobraniu materiału od pacjenta oznacza się następnie:

  • specyficzne przeciwciała anty-Borrelia IgG lub IgM w PMR metodą ELISA
  • specyficzne przeciwciała anty- Borrelia IgG lub IgM w surowicy metodą ELISA
  • całkowity poziom przeciwciał danej klasy (IgG lub IgM) w PMR
  • całkowity poziom przeciwciał danej klasy (IgG lub IgM) w surowicy
  • poziom albumin w PMR
  • poziom albumin w surowicy

Na podstawie uzyskanych wyników ocenia się tzw. wewnątrzoponową syntezę przeciwciał anty-Borrelia, której miarą jest CSQrel. – względny wskaźnik płyn mózgowy/surowica:

  • CSQrel. < 1,3 – wartość fizjologiczna, brak wewnątrzoponowej syntezy przeciwciał
  • CSQrel. 1,3 – 1,5 – wynik niepewny
  • rel. > 1,5 – podejrzenie wewnątrzoponowej syntezy przeciwciał

W celu rozpoznania neuroboreliozy można posłużyć się narzędziem alternatywnym (o tej samej wartości diagnostycznej) pozwalającym stwierdzić wewnątrzoponową syntezę przeciwciał anty-Borrelia IgG lub IgM, którym jest test EUROLINE RN-AT. W tym celu oznacza się:

  • specyficzne przeciwciała anty-Borrelia IgG lub IgM w PMR metodą EUROLINE RN-AT
  • specyficzne przeciwciała anty-Borrelia IgG lub IgM w surowicy metodą EUROLINE RN-AT
  • całkowity poziom przeciwciał klasy IgG lub IgM w PMR
  • całkowity poziom przeciwciał klasy IgG lub IgM w surowicy
  • poziom albumin w PMR
  • poziom albumin w surowicy

Oznaczenie obecności przeciwciał w PMR bez oceny wewnątrzoponowej syntezy

Oznaczenie jedynie specyficznych przeciwciał anty-Borrelia IgG lub IgM w PMR bez dodatkowych 5 oznaczeń jest najczęściej powielanym błędem. Badanie takie nie daje możliwości wyliczenia współczynnika CSQrel., przez co rozpoznanie neuroboreliozy nie jest wiarygodne. Metodyka ta pozwala jedynie stwierdzić obecność lub brak przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym. Obecność przeciwciał anty-Borrelia w PMR może być także skutkiem dyfuzji z krwi, co nie jest związane z neuroinfekcją.

Sprawdź także:

alergiczne.info boreliozaonline.pl autoprzeciwciala.info kalpro.pl