Diagnostyka boreliozy

Diagnostyka boreliozy jest tematem wzbudzającym wśród pacjentów wiele emocji. Decyzja o rozpoznaniu i leczeniu boreliozy powinna być podejmowana wyłącznie przez lekarza. Osoba, która znalazła na swoim ciele kleszcza i obserwuje niepokojące objawy, powinna zgłosić się do specjalisty i jemu pozostawić postawienie diagnozy. Lekarz na podstawie rozmowy z pacjentem i oceny jego symptomów podejmuje decyzję o dodatkowych badaniach i ewentualnym leczeniu. Oficjalne wytyczne międzynarodowe i polskie ściśle definiują, jak powinna wyglądać ścieżka diagnostyczna boreliozy. Obowiązujące w Polsce wytyczne dotyczące diagnostyki boreliozy są wydawane przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLChZ). Ich ostatnia aktualizacja miała miejsce w 2023 roku.

Jak powinna wyglądać diagnostyka boreliozy?

Według PTEiLChZ podstawą rozpoznania boreliozy jest obraz kliniczny pacjenta. W przypadku wystąpienia charakterystycznej zmiany skórnej, zwanej rumieniem wędrującym, można mówić o pewnym rozpoznaniu choroby bez konieczności wykonywania badań laboratoryjnych. Należy jednak pamiętać, że rumień wędrujący nie występuje u wszystkich zakażonych krętkami Borrelia. Pierwsze objawy choroby mogą być niespecyficzne i wymagają weryfikacji laboratoryjnej. W diagnostyce boreliozy wykorzystuje się przede wszystkim testy serologiczne, które polegają na wykrywaniu przeciwciał przeciwko bakterii Borrelia burgdorferi w surowicy krwi pacjenta.

Dwuetapowa strategia diagnostyki laboratoryjnej boreliozy

Rekomendowana jest dwuetapowa strategia diagnostyki laboratoryjnej boreliozy:

• Etap 1: test przesiewowy – m.in. za pomocą wysokoczułego testu ELISA w klasach przeciwciał IgM oraz IgG. Wynik ujemny tego testu jest ostateczny. W przypadku dodatnich (granicznych) wyników testu przesiewowego zaleca się jego potwierdzenie za pomocą bardziej specyficznych testów potwierdzających.

• Etap 2: test potwierdzenia – za pomocą wysokospecyficznego testu typu immunoblot. Przeprowadzenie tego testu jest konieczne jedynie w przypadku otrzymania dodatniego lub granicznego wyniku w teście ELISA. Nie zaleca się wykonywania testu potwierdzenia z pominięciem testu przesiewowego (ELISA) ani w przypadku uzyskania wyniku ujemnego w teście przesiewowym.

Dwuetapowe postępowanie w diagnostyce boreliozy jest racjonalne, ponieważ obie metody wzajemnie się uzupełniają. Wczesna i odpowiednio przeprowadzona (zgodnie z rekomendacjami) diagnostyka boreliozy ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia i uniknięcia długofalowych powikłań.

Więcej o tym, jakie testy wybrać do diagnostyki boreliozy oraz kiedy najlepiej wykonać badania, dowiesz się w zakładce „Testy na boreliozę”: